Nominativ, Akkusativ, Dativ: Farkları ve Kullanımları

Almanca öğrenenlerin mutlaka öğrenmesi gereken en önemli konulardan biri: ismin hâlleri yani Kasus.

Türkçede “-i hâli”, “-e hâli”, “-de hâli” gibi eklerle ifade ettiğimiz kavramlar, Almanca’da Nominativ, Akkusativ, Dativ ve Genitiv olarak geçer. Bu yazıda en çok kullanılan ilk üçüyle tanışacağız:

• Nominativ: Özne
• Akkusativ: Belirtili nesne
• Dativ: Dolaylı tümleç (kime? neye?)

🟢 Nominativ (Özne Hâli)

Cümlede işi yapan kişi ya da şey Nominativ halindedir.
En temel haliyle kelimenin sözlükteki hali budur.

Artikel Değişimi:

• der → der
• die → die
• das → das
• die (çoğul) → die

Örnekler:

• Der Mann ist müde. → Adam yorgun.
• Die Frau arbeitet. → Kadın çalışıyor.
• Das Kind spielt. → Çocuk oynuyor.

Burada işi yapan kim? Adam, kadın, çocuk. Yani bunlar özne = Nominativ.

🔴 Akkusativ (Nesne Hâli)

Cümlede yapılan işten etkilenen kişi ya da şey Akkusativ haline girer.

Artikel Değişimi:

• der → den
• die → die
• das → das
• die (çoğul) → die

Örnekler:

• Ich sehe den Mann. → Adamı görüyorum.
• Wir kaufen die Lampe. → Lambayı alıyoruz.
• Er hat das Buch. → Kitabı var.

Burada “adamı”, “lambayı”, “kitabı” gibi nesneler işi yapan özne tarafından etkileniyor.

🔵 Dativ (Dolaylı Tümleç Hâli)

“Kime?”, “Neye?” sorularının cevabıdır.
Genellikle vermek, göndermek, yardım etmek gibi fiillerle birlikte kullanılır.

Artikel Değişimi:

• der → dem
• die → der
• das → dem
• die (çoğul) → den + -n eki

Örnekler:

• Ich gebe dem Mann das Buch. → Kitabı adama veriyorum.
• Sie hilft der Frau. → Kadına yardım ediyor.
• Wir schicken dem Kind ein Geschenk. → Çocuğa hediye gönderiyoruz.
• Ich danke den Freunden. → Arkadaşlara teşekkür ediyorum. (çoğul + -n)

🧠 Nasıl Kolay Hatırlanır?

• Nominativ: Kim? Ne? (Özne)
• Akkusativ: Kimi? Neyi? (Nesne)
• Dativ: Kime? Neyle? (Dolaylı tümleç)

🚦 Basit Ezber Kuralı:

der → der / den / dem
die → die / die / der
das → das / das / dem

🛠️ Pratik Cümleler

1. Ich sehe den Hund. → Köpeği görüyorum.

2. Ich gebe dem Hund Wasser. → Köpeğe su veriyorum.

3. Der Hund läuft. → Köpek koşuyor.

4. Sie ruft die Freundin an. → Kız arkadaşını arıyor.

5. Sie hilft der Freundin. → Kız arkadaşına yardım ediyor.

✨ Sonuç

Almanca’da cümle kurmak istiyorsan, kelimenin cümledeki görevini doğru tanımlamalısın.
Özne mi? Nesne mi? Dolaylı tümleç mi?
Bunu çözünce doğru artikel ve kelime halini kullanmak kolaylaşır.

“Almanca’da fiiller kadar önemli olan bir şey varsa, o da ismin hâlidir.”